ما در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم یاتاقان چیست و شما را با یاتاقان،وظایف ودلایل اینکه خودرو یاتاقان میزند اشنا کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
یاتاقان چیست؟
یاتاقان ک در انگلیسی (Bearing)نامیده میشود.قطعه ای در موتور است، ک بین میلنگ و دسته پیستون قرار دارد.و حرکت بین این دو قطعه مهم را در سیلندر تسهیل میکند.و مانع ایجاد اصطلاک بین انها میشود .چون زمانی ک دو قطعه فلزی روی هم قرار گیرند حرکت و اصطلاک ایجاد شده باعث خرابی،شکستگی و پوسیدگی می شود.از طرفی یاتاقان مانع ایجاد لرزش قطعات مکانیکی شده و جلوی سر و صدا ناشی از انتقال نیرو قطعات را میگیرد.یاتاقان های ماشین های چینی از جمله پر فروش ترین یاتاقان های موجود در بازار میباشند.از انجایی ک میدانید جنس یاتاقان نیز از فلز میباشد و در برابر حرارت و ضربه نیز مقاوم است.یاتاقان ها از یک ماده نرم و سخت ریخته گری شده ،متخلخل یا چسبیده ب یکدیگر تشکیل شده است.
وظایف یاتاقان؟
از انجایی ک با یاتاقان اشنا شدیم،ب راحتی میتوانیم از وظایف قطعی ک در موتور خودرو برای انها تعیین شده است آگاه شویم.
- جلوگیری از برخورد پیستون و میلنگ و ایجاد اسیب ب هریک یا خوردگی انها در اثر این برخوردها و کاهش اصطلاک
- تنظیم لقی میلنگ و شاتون ها و تضمین حرکت روان انها
- کاهش اصطلاک بین شاتون و میلنگ ،کنترل ،جذب و انتقال نیرو های محور
انواع یاتاقان؟
در موتور خودرو دو نوع یاتاقان وجود دارد ک ب یاتاقان های ثابت و متحرک مشهور هستند و هر کدام با یکی از محور های ثابت و متحرک میلنگ در ارتباط هستندمحور اصلی یا ثابت میل‌لنگ به بلوک سیلندر متصل است و تنها حول محور خود می‌چرخد. محور متحرک آن به شاتون وصل است و حول محور اصلی و ثابت می‌گردد. یاتاقان‌ها چه ثابت و چه متحرک، دو تکه هستند و از دو نیم‌دایره که به هم پیچ و مهره میشوند تشکیل می‌گردند.
1-یاتاقان ثابت
یاتاقان ثابت نقش تکیه گاه میلنگ را بازی میکند و با اتصال حول محور ثابت میلنگ لقی ان را نسبت ب پیستون و بلوک سیلندر تنظیم میکند .میلنگ هنگام حرکت دورانی تمایل ب حرکت رفت و برگشتی هم نشان میدهد .یاتاقان ثابت این تمایل راک همان لقی است کنترل میکند و از ضربه های احتمالی جلوگیری میکند
2-یاتاقان متحرک
یاتاقان متحرک بین شاتون و میلنگ قرار دارد.این یاتاقان لقی شاتون نسبت ب میلنگ را تنظیم میکند و از ضربه های احتمالی بین این دو جلوگیری میکند.این یاتاقان ب یاتاقان شاتون معروف است در ساختار بسیار شبیه یاتاقان میلنگ است با این تفاوت ک میلنگ در ان ازاد است و حرکت رفت و برگشت پیستون را ب حرکت دورانی تبدیل میکند.یکی از نیم دایره های یاتاقان متحرک ب شاتون و دیگیری پس از پیچیدن حول محور میلنگ ب آن پیچ و مهره میشود.این یاتاقان ها تنها شیاردار هستند و در انها سوراخی وجود ندارد.
یاتاقان در هر دو نوع نوع،از میلنگ قطورتر است و فاصله و فضای بین انهارا روغن پر میکند.این روغن در لایه بسیار نازکی اطراف میلنگ را میگیرد و ضمن معلق نگه داشتن ان درون یاتاقان،ب حرکت روانش کمک کرده و ضربه گیری یاتاقان را تکمیل میکند.
3-یاتاقان لغزشی
در این نوع یاتاقان،لایه های مختلف مواد ب ترتیب روی هم قرار گرفته و یک محفظه محافظ را ایجاد میکند.از این یاتاقان ها ب عنوان نگهدارنده و محافط حرکات استفاده میشود.یاتاقان لغزشی را میتوان تکیه گاهی برای قسمت های چرخنده در جهت های شعاعی ومحوری تعریف کرد.
4-یاتاقان غلتشی
این یاتاقان از دو رینگ و تعدادی ساچمه بین انها تشکیل میشود.ساچمه ها مماس با هم هستند اما از توری های برنجی برای جداسازی انها استفاده میشود.فاصله دو رینگ وقطر ساچمه ها در تمام قسمت ها یاتاقان غلتشی برابر است.
یاتاقان زدن چیست؟
اصطلاح یاتاقان زدن مورد استفاده مورد استادکاران مکانیک است.وقتی در مورد یاتاقان زدن ماشین صحبت میکنیم در واقع منظور از بین رفتن قطعاتی ک در حالت عادی باعث میشوند اجزای خودرو با یکدیگر اصطلاک نداشته باشند .در صورتی ک این قطعات از بین بروند اجزای موتور دچار اصطلاک شده و یاتاقان زدن برای خودرو پیش می اید و خرج هنگفتی را برای ما متحمل میشود.
ب بیان ساده تر،یاتاقان در موتور خودرو میلنگ را ب صورت غلتان در لایه ای از روغن نگه میداردو در عین فراهم اوردن امکانات حرکت چرخشی راحت تر،از سایش ان ب سطوح دیگر جلوگیری میکند.حالا اگر ب هر دلیلی این لایه روغن بین بین یاتاقان ها از بین برود سایش و اصطلاک اتفاق می افتد و این اتفاق باعث بالا رفتن دما و ساییده شدن لایه های یاتاقان میشود و باعث ذوب شدن انها شود و ورود اسیب شدید ب قطعاتی مثل میلنگ میشود.
چرا خودرو یاتاقان میزند؟
یاتاقان از جمله قطعات مصرفی و با استهلاک بالای خودرو است ک باید برای جلوگیری از اسیب ب قطعات دیگر در دوره ای زمانی مشخص تعویض شود.اما عواملی دیگر نیز میتوانند طول عمر مفید یاتاقان را افزایش داده و رعایت نکردن انها منجر ب یاتاقان زدن و خرابی این قطعه میشود .این عوامل ب این شرح هستند:
عدم تعویض بموقع روغن
استفاده از روغن موتور بی کیفیت و تعویض دیر هنگام ان سبب می شود ک جرم روغن رسوب کند و در اثر کارکردن جرم روغن ب قطعات نفوذ میکندو باعث جرم گرفتگی قطعات موتور می شود. هنگامی ک در روغن کاری قطعات موتور اختلال ایجاد شود ،قطعات نمیتوانند ب درستی کارکنند و روغن کاری یاتاقان ها ب شکل صحیح انجام نمیشود در نتیجه یاتاقان ها در شرایطی قرار میگیرند و ممکن است نتوانند ب درستی عمل کنند.
بالا رفتن دمای موتور
دمای موتور میتواند در اثر بی اب ماندن موتور و کارنکردن فن بالارود.یاتاقان ها زمانی ک زیاد گرم میشوند ب درستی عمل نمیکنندو همین امر باعث یاتاقان زدن میشوند.
رانندگی با دور موتور بالا
سرعت حرکت بیش از حد موتور،ممکن است خارج از حد توان یاتاقان باشد و دمای بالای ایجاد شده در اثر احتراق،ایجاد اصطلاک زیادی کند.در نتیجه ب یاتاقان و دیگر بخش های موتور اسیب جدی وارد شود.
خراب شدن پمپ روغن
خیلی وقت ها ممکن است ک شما روغن را ب موقع عوض کردید و همچنین روغن با کیفیت استفاده کرده اید ولی خراب بودن اویل پمپ باعث میشود ک روغن کاری قطعات ب درستی انجام نشود.
اخلاط اب و روغن
در اثر نقض در عملکرد واشر سرسیلندر و نشت اب خنک کننده سیلندر ها ب درون روغن ایجاد میشود،منجر ب کاهش خاصیت لغزندگی روغن و درنتیجه نقض در کار یاتاقان میشود.
علایم یاتاقان زدن خودرو
اگر خودرو استارت میخورد و موتور ان روشن نمیشود یکی از دلایل ان میتواند یاتاقان زدن باشد.همچنین وقتی گاز میدهید و دور موتور بالا میرود و صدای تق تق از موتور شنیده میشود باید احتمال دهید ک موتور یاتاقان زده است البته صدای غیرعادی در موتور دلایل دیگری نیز میتواند داشته باشد.روشن شدن چراغ موتور یا چشمک زدن آن نیز میتواند یکی از دلایل باشد.
جمع بندی
یاتاقان وسیله‌ای است که برای کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک المان‌های ماشین به کار میرود تا حرکت را به نحو دلخواه با حداقل تلفات فراهم کند. توسعه یاتاقان‌ها یکی از انقلابی‌ترین گام‌ها در توسعه ماشین‌های ساخت بشر است. یاتاقان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله خستگی، خشک کار کردن، خط افتادن و خوردگی دچار مشکل شود. وجود مشکل در یاتاقان باعث ایجاد مشکلات بزرگتری در سیلندر خودرو میشود .
مطالبتون مفید بود ممنون
سلام مطالبتون عالی بود فقط اگه میشه بیشتر مطلب بزارید
ممنونم از نکات خوبتون❤️❤️
ممنونم از نکات خوبتون مرسی بابت کمک❤️❤️